تعداد بازدید: ۹۰۵
بر اساس قانون عملیات بانکداری بدون ربا، نقش و وظیفه بانکها اینست که سپرده های سپرده گذاران را در قالب انواع تسهیلات بانکی به متقاضیان بخش های مختلف بویزه بنگاههای اقتصادی و تولیدی با نرخ سود مشخص تسهیلات بدهد لذا سود تسهیلات بانکی بی ارتباط با سود سپرده ها نیست
کد خبر: ۱۷۵۷۵
تاریخ انتشار: ۰۵ ارديبهشت ۱۳۹۴ - ۱۲:۱۵

صنعت چشم انتظار کاهش سود تسهیلات بانکی

روزنامه تفاهم: اگر بانک ها به ایفای نقش اصلی و قانونی شان بپردازند، درآمد اصلی بانکها، مابه التفادت سود تسهیلات با سود سپرده ها خواهد بود که از این محل، هم هزینه های بانک را پوشش دهند و هم سود کنند. در نظر داریم که بانک هم یک بنگاه اقتصادی است و قرار نیست زیان کند.

همچنین واقف هستیم که یکی از منابع اصلی بانکها، سپرده های قرض الحسنه است که تقریبا' برای بانک بدون هزینه است اما موضوع بحث ما نیست.

بطور خلاصه: نرخ سود تسهیلات بانک تقریبا'= نرخ سود سپرده ها (معمولا' درصدی بالاتر از نرخ تورم) + درصدی بابت هزینه های بانک + درصدی بابت سود بانک از طرف دیگر، سود سپرده ها نیز، بی ارتباط با نرخ تورم نیست. سود سپرده ها باید جبران کننده تورم باشد که در سپرده گذاران، انگیزه سپرده گذاری ایجاد کند. بدرستی مدیران و کارشناسان اقتصادی و بانکی معتقدند سود سپرده ها باید چند درصدی بالاتر از نرخ تورم باشد.

در عین حال، فاصله و رقابت سود سپرده های بانکی در مقایسه با سود مورد انتظار در سایر فعالیتها (بورس، ارز، مسکن، طلا و سکه و ...)، عامل جذب یا فرار سپرده ها می شود و بعضا' چالش های بزرگ اقتصادی برای کشور ایجاد می کند. مرور سود سپرده ها و تسهیلات در سالهای با تورم بالا: رقابت ناسالم در جذب سپرده و فعالیت غیربانکی در سالهای گذشته که نرخ تورم 30-40 درصدی را شاهد بودیم، دور از انتظار نبود که نرخ سود سپرده ها در این سطح باشد هرچند بانکها چنین سودی را به سپرده گذاران ندادند و چنین سودی را از تسهلات گیرندگان هم نگرفتند.

در این بین، وضع موسسه های مالی و اعتباری فاقد نظارت و بعضا غیر مجاز، متفاوت بود. با این وجود در چنین شرایطی، بانک ها و موسسات مالی و اعتباری با ارائـه سود بیشتر به سپرده گذاران، به رقابت برای جذب سپرده ها پرداختند و برنده این رقابت هم موسسات مالی بودند که سود بالای 30% هم می دادند و حتی اگر ترس از چوب نظارت دستگاههای نظارتی نبود، بازهم حاضر به پرداخت سود بیشتر بودند.

چگونه چنین چیزی ممکن بود؟ مگر تسهیلات گیرندگان بانکها حاضر بودند وام و تسهیلات با چنین نرخ هایی بپردازند؟ خیر، بلکه علت، وجود فرصتهای کاذب با سودآوری بسیار بالا در اقتصاد بهم ریخته کشور همزمان با افت شدید ارزش پول ملی بود (ارز، سکه، زمین، ساختمان، واردات، انبارش انبوه کالا و ....) که علاوه بر موسسات غیر مجاز و فاقد نظارت، بانکها هم نه به تعهدات شان در رعایت توزیع منابع در بخش های مختلف بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی عمل نکردند بلکه حتی پا را فراتر از چارچوب اختیارات قانونی شان گذاشتند و از طریق فعالیتهای بنگاه داری، خرید و فروش زمین و املاک، ساخت و ساز، خرید و فروش ارز و سکه و ... به حوزه های با سودآوری بالای مقطعی ورود کردند و حتی خودشان به این جذابیت و سودآوری بالای کاذب دامن زدند و حتی برای اقتصاد کشور مساله ساز شدند.

بعنوان مثال، یکی از عوامل رشد قیمت زمین و ساختمان و درنتیجه تورم، همین ورود بانک ها بود یا بخشی از رکود بورس و افت شدید شاخص بورس در سال گذشته، سود بالاتر سپرده گذاری در بانک نسبت به سود مورد انتظار در بورس بود.

به همین جهت است که هیچ بانکی درطی این سالها زیان ندیده است و هیچ بانکی در فهرست هزاران شرکت و بنگاه تولیدی تعطیل شده دیده نمی شود. صنعت بانکداری در ایران به حرفه ای سودآور با ریسک پایین یا بدون ریسک تبدیل شده است. بانکها همیشه سودده هستند و رشد مستمر هم دارند.

به همین خاطر است که تقاضابرای ایجاد بانک جدید از سوی بخش ها و نهادهای مختلف زیاد است در حالی که ضرورت همین تعداد بانک موجود و مجوزهای صادر شده هم زیر سوال است.در سال 93، سود تسهیلات بانکی برای بخش صنعت 25 تا 30% و سود سپرده ها بسته به مدت سپرده گذاری از 10 تا 22% متفاوت بود.

مثلا سود سپرده یکساله 22% بوده است.انتظار و ضرورت کاهش سود بانکی در سال 94 متناسب با کاهش تورم:

خوشبختانه تورم بالای 30-40 درصد را پشت سرگذاشته ایم و تورم در پایان سال 93 به 15% رسیده است و حتی هدف دولت، رسیدن به تورم تک رقمی است.

در شرایط کنونی، انتظار بجای بنگاههای اقتصادی و صنایع، کاهش سود تسهیلات بانکی است.

سود 25 تا 30 درصد تسهیلات مربوط به زمان تورم بالای 30% است و در حال حاضر که تورم به 15% رسیده است، سود تسهیلات باید بشدت تعدیل شود.

چند نکته و هشدار برای تاکید بر ضرورت کاهش سود بانکی:

- رشد تولید و اشتغال و تحقق اقتصاد مقاومتی با سود تسهیلات 25 تا 30% محال است.

- چگونه تولیدکننده داخلی با هزینه بالای تامین مالی بدلیل سود تسهیلات 25 تا 30 درصد می تواند با تولیدکننده چینی با سود بانکی حدود 4% یا کالای ترکیه ای با سود بانکی 8% رقابت کند؟ هزینه های مالی، بخش عمده و بعضا' تمام سود عملیاتی شرکتها را می بلعد.

- با حفظ سطح فعلی سود بانکی، در واقع هدف شبکه بانکی و حتی بانک های دولتی صرفا' سودآوری است آن هم به هر قیمتی حتی نابودی تولید داخل و تعطیلی صنایع.

- در نظر داریم که برنامه دولت برای کنترل تورم، مدیریت افزایش قیمت ها از طریق بررسی درخواست افزایش قیمت های تولیدکنندگان است. (افزایش قیمت بدون هماهنگی ممنوع) در چنین شرایطی، یعنی با حفظ سود بالای تسهیلات بانکی نزدیک دو برابر نرخ تورم، رشد حقوق و دستمزد، رشد هزینه های حمل و نقل، رشد برخی اقلام هزینه های تولید، رشد هزینه های تبلیغات و ...، عدم افزایش قیمت فروش کالاهای تولیدی یا افزایش محدود آن، یعنی کاهش سودآوری بنگاههای تولیدی که رمز بقای شرکتهاست.

ادامه این روند، زیان دهی و تعطیلی بنگاههای تولیدی و صنایع.این انتظار از شبکه بانکی بود که بدون نیاز به دستور و الزام از سوی بانک مرکزی، متناسب با کاهش مستمر نرخ تورم و رسیدن به شرایط پایدار و قابل اعتماد به نرخ تورم، اینبار در کاهش نرخ سود تسهیلات با هم رقابت کنند و یا با هماهنگی با هم، سود بانکی را و به تبع آن سود تسهیلات را کاهش دهند و رقابت را در کیفیت ارائـه خدمات به مردم و بنگاهها و فعالان اقتصادی قرار دهند. اما این انتظار بیهوده است و بنظر نمی رسد بانکها در چنین مسیری قدم بردارند.

مدیران شبکه بانکی اخیرا توافق کردند که نرخ سود سپرده های یکساله را 2% کاهش دهند و به 20% برسانند. اگر در پی این سیاست، سود انواع تسهیلات را حتی بیشتر از 2% کاهش دهند نیکوست اما اگر چنین تصمیمی نداشته باشند یعنی برای افزایش سودشان، چنین سیاستی را پیشنهاد کرده اند که در صورت تایید شورای پول و اعتبار، از 15 اردیبهشت اجرا کنند.

انتظار می رود شبکه بانکی ضمن پایبندی به اختیارات تعریف شده قانونی و خروج از فعالیتهای غیرمجاز (بنگاه داری، ساخت و ساز و ...)، برای کمک به تحقق اقتصاد مقاومتی، رشد تولید، رشد اقتصادی، رشد اشتغال، نگاهی فراسازمانی و ملی در پیش بگیرند و ضمن کاهش سود سپرده ها (مثلا 17 درصد به سپرده یکساله)، سود تسهیلات را به حداکثر 20% کاهش دهند.

این انتظار را بیشتر از بانکهای خصوصی، از بانکهای دولتی داریم چرا که بانکهای خصوصی، باید انتظار سهامدارن شان را هم پاسخ دهند با این وجود، بانکهای خصوصی هم می توانند و انتظار می رود سود تسهیلات شان را به حداکثر 22% کاهش بدهند.

نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر: