مقایسه ماهانه نسبت ارزش تراکنشهای شاپرک به نقدینگی در سال ۱۳۹۴
همانطور که ملاحظه میشود در شهریورماه ارزش تراکنشهای شاپرک ۱۰/۵۸ درصد از کل نقدینگی بوده است. این بدان مفهوم است که کل پولهای در حال گردش در اقتصاد ملی حدود ۱۰/۶ درصد از آن بهصورت الکترونیکی و از شبکه شاپرک مبادله شده است.
مقایسه ماهانه نسبت ارزش تراکنشهای شاپرک به نقدینگی بیانگر روند نوسانی و در مجموع رو به رشد آن در دوره مورد بررسی (از فرودین تا شهریور ماه ۱۳۹۴) است.
در زیر نمودار نسبت ارزش تراکنشهای شاپرک به نقدینگی به صورت ماهانه برای سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ ترسیم شده است.
مقایسه شاخص نسبت ارزش تراکنشهای شاپرک به نقدینگی به صورت ماهانه برای سالهای ۱۳۹۲تا ۱۳۹۴
لازم به ذکر است که با توجه به سیاست بانک مرکزی مبنی بر سقف مبلغی ۵۰۰ میلیون ریالی در تراکنشهای شاپرکی و ابلاغ آن در ۲۰ فروردین ۱۳۹۴ و نیز روند شتابان رشد نقدینگی در کنار آن، کاهش بخشی از شاخص نسبت ارزش تراکنشهای شاپرک به نقدینگی در شش ماهه نخست سال ۹۴ نسبت به مدت مشابه سال ۹۳ قابل توجیه است.
نسبت اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص به نقدینگی
این شاخص درصدی از نقدینگی است که به صورت اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص جامعه وجود دارد و پرداختها از طریق آنها بهصورت نقدی انجام میگیرد.
آخرین اطلاعات مربوط به اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص در سایت بانک مرکزی ایران تا شهریورماه ۹۴ منتشر شده است. لذا به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات جدیدتر در این ماه، اطلاعات این شاخص در شماره پیشین بولتن مجدداً مورد استفاده قرار گرفته است.
مقایسه ماهانه نسبت اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص به نقدینگی در سال ۱۳۹۴
ملاحظه میشود که در شهریورماه تنها ۳/۵۱ درصد از کل نقدینگی، متعلق به اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص بوده است و اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص سهم رو به کاهش از میزان نقدینگی را در مدت مورد بررسی داشته است.
در نمودار زیر روند دو شاخص مقایسه نسبت ارزش تراکنشهای شاپرکی و اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص به نقدینگی ترسیم شده است که با توجه به آن میتوان تغییرات ارزش تراکنشهای پرداخت الکترونیک و حجم اسکناس و مسکوکات را از کل نقدینگی در طول زمان قیاس نمود.
مقایسه نسبت ارزش تراکنشهای شاپرکی و اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص به نقدینگی
نمودار فوق بیانگر آن است که روند نسبت ارزش تراکنشهای شاپرک به نقدینگی در طول مدت مورد بررسی (ابتدای سال ۱۳۹۲ تا شهریور ماه ۱۳۹۴) به طور کلی صعودی بوده است و از ۶/۶۱ درصد در فروردین ۱۳۹۲ به ۱۰/۵۸درصد در شهریور ۱۳۹۴ افزایش یافته است. این در حالی است که درصد اسکناس و مسکوکات به نقدینگی در طول این دو سال روندی کاهشی داشته و از 6/07 درصد به ۳/۵۱ درصد رسیده است. بهعبارتدیگر، گسترش نفوذ ابزارهای پذیرش حتی در دورترین نقاط کشور، باعث شده است که تقاضای اسکناس و مسکوکات در دست اشخاص، روندی کاهشی به خود بگیرد، بهنحویکه نسبت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص از نقدینگی در شهریورماه امسال نسبت به مدت مشابه دو سال پیش از آن، بیشتر از ۲/۵ واحد درصد کاهش را نشان میدهد و به نظر میرسد این روند همچنان ادامه داشته باشد. زیرا کاهش این نسبت به یکی از عوامل اصلی افزایش ضریب فزاینده و سالمسازی نقدینگی در بازه زمانی اخیر بوده و باعث شده تا برای تأمین نقدینگی، پول پرقدرت کمتری به اقتصاد کشور تزریق شود و بخشی از نیاز به پول فیزیکی برای پرداخت بهای کالاها و خدمات مورد تقاضا، با گسترش زیرساختهای لازم توسط شبکه پرداخت الکترونیک کارت جبران شود.