بانکداری جامع؛ نمیدانیم یا نمیتوانیم؟
ماهنامه راه راست، جواب: اگر هم بدانیم، نمیتوانیم. امکانات کشور و مشکلات سیاسی و اقتصادی در حدی است که بانکها قادر به پیاده سازی و انجام بانکداری جامع نیستند.
اولین مشکل ما اینست که بسیاری از بانکهای ما در فکر بانکداری جامع نیستند، بعضی آنرا قبول ندارند و بعضی به همان روش سنتی گرایش دارند. علت عمده این طرز تفکر، انتخاب مدیران بانکی از نسلی است که خود را بروز نمیکنند. اگر چه مشکل تغییراتِ زیاد و سریع مدیران عامل بانکی نیز مزید بر علت است، اما در همین تغییرات نیز اگر مدیران عامل، قایل به بانکداری جامع باشند، میتوانند بخشی از کار را انجام داده و بعدیها بقیه کار را دنبال کنند.
اندکی از بانکهای ایران به سمت آموزش و ایجاد بانکداری جامع رفته و آنرا رها کردهاند. اندکی نیز هنوز در پی آن هستند و به آرامی آنرا دنبال میکنند اما در بین مشتریان بانکی، شناخته شده نیستند و تاثیری محسوس در بازار بانکی ندارند.
مشکل اصلی ایران در ایجاد بانکداری جامع، وضع نا متعادل اقتصاد و کاسبی به دلایل عدیده سیاسی، اقتصادی، نظامی، قضایی و قانونی است.
ممکن است خط و خطوط سیاسی ما در انتخابات مجلس یا ریاست جمهوری در طی چهار سال ۱۸۰ درجه فرق کند!
ممکن است تصمیمات اقتصادی ما توسط تیم های اقتصادی مجلس یا دولت کاملا عوض شود! یکی از مکتبی پیروی کند که دیگر مخالف آن است!
ممکن است نظامیان ما کارهایی انجام دهند یا تبلیغاتی انجام دهند که هم سیاست را متاثر کند و هم اقتصاد را! از رقابت فعلی و آتی آنها با بخش خصوصی و دولتی هم نباید غافل شد.
ممکن است قوه قضایی نیز بگیر و ببندی راه بیاندازد که اقتصاد را متزلزل کند. نیز ممکن است نگیر و نبندی انجام دهد که امنیت و عدالت از بازار رخت بربندد و اقتصاد پارتیزانی حاکم شود.
ممکن است قانونهایی در مجلس قانون گذاری ما تصویب شود که دولت و ملت را دچار دردسر اقتصادی کند. نیز ممکن است قانون های لازم برای اقتصاد پویا و بانکداری جامع را تصویب نکند و اقتصاد را فلج کند.
این مشکلات در کنار نرخ بالای تورم و سود بانکی باعث میشود که اکثر کارشناسان و تحلیل گرهای اقتصادی و بانکی و بانکداری شخصی یا اختصاصی و شرکتی و امثال آن که در بانکداری جامع مطرح میشوند، نتوانند مشتریان خود را راهنمایی کنند و تعامل و تجارتی سود آور و کم ریسک به آنها پیشنهاد کنند.
در مجموع میتوان نتیجه گرفت که ایجاد بانکداری جامع در این شرایطِ ایران، تقریبا غیر ممکن است. اگر چه مواردی خاص و کم تعداد میتوان ایجاد کرد که ریسک آنها کم باشند، اما احتیاج به روابط و نوابغی دارند که تعدادِ موجودِ آنها در ایران، فقط بکار ایجاد آزمایشگاه میآید و کارخانه نمی توان ساخت.