سرمدنیوز، مدتی است صحبت اتصال به درگاههای بینالمللی پرداخت و ورود کارتهای ویزا و مستر کارت به کشور مطرح است خبرها با تیتر ورود این کارتها به کشور منتشر شده و به همان تعداد نیز خبرهای تکذیب دیده میشود عدهای ورود این کارتهای بینالمللی را تا زمان لغو تحریمها غیرممکن میدانند اما برخی دیگر از ورود این کارتها به بازار بانکی ایران خبر میدهند. اخیرا اما بحث اتصال به درگاه های پرداخت بین المللی از سمت بانک مرکزی به صورت جدی در حال بررسی است. یک سوییچ مرکزی در نظر گرفته شده و آوازهی بینالمللی شدن تراکنشها به گوش میرسد البته این ارتباط موانع و چالشهایی دارد که تا رفع آنها اتصال به درگاههای بینالمللی امکانپذیر نخواهند بود.
در همین خصوص با سید علی دانشگر مدیرعامل شرکت داتین به تحلیل و بررسی روند این اتصال و موانع موجود بر سرراه آن و فرصتهای ممکن پرداختهایم که متن آن را در زیر میخوانید.
اتصال به درگاههای بین المللی پرداخت مشکلات متعددی دارد مانند موانع عضویت بانکها، پذیرش همکاری شرکتهای ارائهدهندهی خدمات کارت، سوییچ بینالمللی ..... ، مهمترین یا بزرگترین این چالشها در حال حاضر از نظر شما چیست؟ آیا ویزاکارت و مسترکارت به ایران میآیند؟
دانشگر: ما برای اتصال به درگاههای بین المللیِ پرداخت چند دسته مشکل داریم، بزرگترین آن عدم همکاری شرکتهای بزرگی چون ویزا و مستر کارت است زیرا این شرکتها کاملا آمریکاییاند و اجازهی فعالیت در ایران را از جانب نهادهای قانونی خودشان ندارند بنابراین نمیتوانیم به صورت رسمی ویزا و مسترکارت وارد کنیم. البته درست است این دو شرکت در دنیا معروف ترینند اما کشورهای چین و ژاپن هم مدتی است دو برند معروف دیگر را با نام CUP و JCB را پدیدآوردهاند که فراگیری خوبی هم دارند و میتوان با آن ها هم همکاری نمود.
بحث دیگر بانک تسویهکنندهاست که باید برای تسویهی حسابهای متصل به کارتها، بانکی معرفی بشود و این بانک باید از نظر این شرکتهای خدمات کارت مورد پذیرش باشند.
اما مورد مهم دیگر بانکهای ما هستند که از دو وجه این موضوع قابل بررسی است: اول موضوع صادرکنندگی است که بانکها باید به عضویت شرکتهای ارائه دهنده ی کارت دربیایند که برای آن بر اساس قرادادهای مفصلی درخواست عضویت بانکها از جنبه های مختلفی مانند مدیریت ریسک و رتبهی اعتباریشان بررسی خواهد شد و ممکن است تأیید بشوند یا خیر. ازلحاظ فنی هم بانکی که میخواهد کارت بین المللی صادر کند باید نرمافزار سوییچ و مدیریت کارت مناسب دراختیار داشته باشد که چون تا به حال در ایران این بحث مطرح نبوده، بیشتر سوییچهای بانکها داخلی است و اغلب مجهز به این ویژگی نیستند که برای انجام اینکار یا باید قابلیت را روی سوییچها ایجاد کنند، یا سیستم سوییچ و سیستم مدیریت کارت دیگری خریداری نمایند.
مورد دیگر پذیرندگی است، باید سوییچ، پوز و سایر درگاههای مرتبط قابلیت اتصال به سوییچهای مذکور داشته و توانایی خواندن کارتهای EMV را داشته باشند. در کشور ما همهی پوزها و درگاه های پرداخت به شاپرک متصل بوده و بیشتر قابلیت خواندن کارتهای مگنت را دارند برخی دستگاهها قابلیت خواندن کارتهای EMV را دارا بوده اما نرمافزار آن را ندارند و برخی اصلا قابلیت پذیرش کارت هوشمند را ندارند.
با نبود این قابلیت برای دستگاه ها و درگاههای پرداخت چه باید کرد؟
دانشگر: باید پوزهای جایگزین قراردادهشود و شاپرک مشخص کند که اجازه میدهد پوزهای EMV را به او وصل کنند زیرا سوییچ شاپرک نیز این قابلیت را نداشته و باید مشخص کند که چگونه اتصال انجام میشود؟ آیا هر PSP باید با سوییچ جداگانه ای این اتصال را انجام دهد؟
کدام زودتر اتفاق میافتد بحث صادرکنندگی یا پذیرندگی؟
دانشگز: به نظر میرسد بحث صادرکنندگی راحتتر بوده و پذیرندگی دیرتر راه بیفتد البته این به اولویت دهی بستگی دارد.
قبلا گفته بودید سوییچ داتین تمام استانداردهای بین المللی را اخذ کرده و در سبد محصولات صادراتی شرکت قرار دارد آیا فروش خارجی داشته است؟
دانشگر: از دوسال پیش در حال آمادهسازی سوییچ و سیستم مدیریت کارت برای فروش در خارج هستیم و برای همین نیز سوییچمان باید استانداردهای بین المللی مانند PA-DSS را میداشت که آن را اخذ کردهایم، با CUP ،JCB و مسترکارت هم تست کردیم و به آنها متصل شدیم با ویزا نیز در حال آزمایش هستیم و بعد از اتمام آزمایش با ویزا و برخی تغییرات دیگر که قبلا انجام دادهایم، نرمافزار ما آمادهی فروش در خارج از کشور برای پذیرش تراکنشهای کارتهای اعتباری بینالمللی و همچنین صدور این کارتها است.
با این توصیفات و داشتن سوییچ با استانداردهای بین المللی آیا داتین در ایران آمادهی اتصال به درگاههای بین المللی پرداخت است؟
دانشگر: از نظر فنی بله، اما پروسهای که بانک ها بخواهند وارد این قضیه شوند و بحث عضویت بانک ها مطرح است که در این خصوص هم اقدامات خوبی برای بانک پاسارگاد انجام شدهاست، بانک پاسارگاد مراحلی را نیز با JCBو CUP انجام داده و خود شرکت داتین نیز اسنادی را با این دو شرکت امضاء کرده است و تنها تأیید بانک مرکزی مانده. زیرا بانک مرکزی به JCB و CUP اعلام کردهاست که اجازهی اتصال مستقیم به شرکتهای ارائه دهندهی کارت وجود ندارد و همه باید به سوییچ مرکزی که پردازنده ی مرکزی است و جنبهی نظارتی دارد متصل شده و از این طریق به این کارت اسکیم ها اتصال یابند.
در حقیقت بحث در حال حاضر عضویت بانک هاست. ما با چند بانک مذاکره کردیم و در صورت اتمام پروسهی عضویت آنها آمادهی اتصال هستیم و فقط تآیید بانک مرکزی میماند که اجازهی اتصال را بدهد یا خیر.
دربحث عضویت بانکها و با توجه به وضعیت موجود بانکهای کشور مشکلی در این بحث عضویت وجود ندارد؟
دانشگر: میتواند وجود داشتهباشد. تا آنجا که من اطلاع دارم ممکن است در مورد پذیرش عضویت برخی از بانکهای کشور در طرح این شرکتها (JCB و UPI)تردیدهایی وجود داشتهباشد.
طرحی که بانک مرکزی برای پذیرندگی درنظر گرفته است چیست؟
دانشگر: آنطور که اعلام شده بانک مرکزی نمیخواهد پذیرش کارتهای بینالمللی توسط سوییچ فعلی شاپرک انجام شود و قرار است سوییچ جدیدی بگذارد زیرا سوییچ شاپرک از EMV پشتیبانی نمیکند. سوییچ جدیدی قرار داده میشود و بعدها تمام پذیرندهها را روی این سوییچچ میبرند.
علت وجود این سوییچ مرکزی چیست؟ آیا ضرورتی برای وجود آن مطرح است؟ کشورهای دیگر هم این سوییچ مرکزی را دارند؟
دانشگر: موضوعی که توسط بانک مرکزی مطرح شده این است که میخواهند مطمئن شوند تراکنش داخل کشور به خارج انتقال پیدا نمیکند. به طور طبیعی این پروسه نیازی به سوییچ ملی و مرکزی ندارد و اگرهم در کشورهایی این مدل وجود داشته باشد قطعا کشورهای کمی هستند و با شرایط خاص. در اسکیم های خارجی تمام بانک ها توسط سوییچ های شرکتهای ارائه دهندهی کارت به هم متصل هستند و نیازی به سوییچی ملی نیست، هر بانک با سوییچ خود به این شرکت های ارائه دهندهی کارت متصل میشوند. حتی اگر بحث ایجاد پردازندهی مرکزی برای این پروسه مطرح است که در اینصورت هم باید هرکس که توانایی ایجاد این مرکز پردازش را دارد آن را ایجاد کند نه اینکه به صورت انحصاری سوییچی قرارداده شده و مدلهای کارمزدی دلخواهی لحاظ شود. این مسئله موضوع ملی نیست و نباید آن را ملی و انحصاری کرد.
یکی از بحث های مطرح شده و موانع همانطور که گفتید نبود سوییچ با استانداردهای بین المللی است که داتین آن را دارد. چرا از سوییچ داتین استفاده نمیشود ؟
دانشگر: ما از این موضوع استقبال میکنیم ولی نظر بانک مرکزی این است که یک سوییچ خارجی با سوابق متعدد در این حوزه خریداری نماید.
مدل کارمزدی چگونه لحاظ می شود و چگونه آن را برای پذیرندگان داخلی که تا کنون کارمزد نداده اند توجیه می شود؟
دانشگر: مدل کارمزدی بر اساس قرارداد بین بانک و شرکت ارائه دهندهی خدمات کارت شکل میگیرد اما همانطور که گفتم بحث پذیرندگی پیچیدگیهای بیشتری نسبت به صادرکنندگی دارد و باید مقدمات پذیرندگی در ایران فراهم شود فعلا بیشتر تاکید روی تحقق اتصالات بین المللی در زمینهی صادر کنندگی است.
در حال حاضر برای این اتصالات بین المللی فقط تأیید بانک مرکزی مانده است؟
دانشگر: در بحث صادرکنندگی، پس از تأیید عضویت بانکها در این طرحهای بینالمللی که توسط برخی بانکها در حال پیگیری است، بله.