روزنامه آرمان: بیشک یکی از مهمترین چالشهای پیش روی نظام بانکی کشور طی چند سال اخیر سیر فزاینده مطالبات معوقه بانکی بوده است. علل بروز و بهوجود آمدن مطالبات معوقه بانکی را میتوان محصول پرداخت تسهیلات غیرواقعی، کارشناسی نشده و نابجا دانست. اما روند افزایشی مطالبات نهتنها بر عملکرد شبکه بازار پول و نظام بانکی تاثیر گذاشته است بلکه توان وامدهی بانکها را نیز تضعیف کرده است. از این رو در گفتوگویی با ایرج ندیمی، نماینده لاهیجان و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس به این موضوع پرداختیم که در پی میآید.
چه عواملی در شکلگیری معوقات بانکی موثر است؟
دو عامل بیرونی و درونی در ایجاد معوقات دخیل هستند؛ از عوامل بیرونی میتوان به رکود تورمی، تحریمهای بینالمللی، جهش نرخ ارز اشاره کرد. از عوامل داخلی هم میتوان به عدم اعتبارسنجی دقیق در بانکها و عدم وجود نظم و قاعده مشخص در برخی بانکها برای پیگیری قضایی مطالبات اشاره کرد.
آیا مدیران بانکی در وصول مطالبات جدیت کافی دارند؟
اینکه گفته میشود بانکها دنبال مطالبات معوق نیستند، اساساً اشتباه است. چون وجود مطالبات معوق در دفاتر بانکها، نشاندهنده ضعف مدیران بانکی است. علاوه بر آن، تاثیر مطالبات معوق بر کاهش توان تسهیلاتدهی شبکه بانکی بسیار چشمگیر است. باید یادآور شد که معوقات بانکی مشکلی است که نمیتوان آن را نادیده گرفت. بانکها هزاران راه برای وصول بدهیهای خود دارند. بهطور مثال به اندازه کافی وثیقه و ضمانت از بدهکاران موجود است که نباید نگران آنها بود. زیرا تا زمانی که معوقات شرکتهای حقوقی وصول نشود تسهیلات جدید هم ارائه نخواهد شد. در مجموع شرکتهای تجاری و حقوقی معوقات بانکی خود را به بانکها برگشت دهند تا در سرمایهگذاریهای جدید از این منابع استفاده شود.
عمده معوقات متعلق به اشخاص حقوقی است یا حقیقی؟
عمده بانکها در زمینه معوقات بانکی حقوقی و حقیقی با مشکلات فراوانی روبهرو هستند. اما بیشترین معوقات بانکی که وصول آن برای بانکها مشکلاتی را ایجاد کرده است، در اختیار شرکتها یا اشخاص حقوقی است.
ممنوعالخروج كردن تا چه حد به وصول این مطالبات كمك میكند؟
همانطور که اشاره شد ابزارهای مختلفی برای وصول مطالبات معوق وجود دارد و باید از تمام آنها استفاده كرد.ممنوع الخروج كردن به عنوان یك راهكار واحد است که در تمام پروندهها ممكن است جواب ندهد. ولی در بعضی موارد میتواند راهكار مناسب و عملی باشد.بانكها باید از تمام راهكارهای ممكن مانند مذاكره با مشتری، برخورد قانونی، ممنوع الخروج و سایر ابزارهای ممكن برای وصول مطالبات استفاده کنند.وصول مطالبات معوق نظام بانكی به فرمولهای جدیدی احتیاج دارد.
منظور از فرمولهای جدید چیست؟
در شرایط موجود كشور نباید فشار بر وصول مطالبات معوق، مصادف با تنگ كردن عرصه بر تولیدكنندگان و كارآفرینان اقتصادی كشور باشد. باید متناسب با شرایط موجود فرمولهایی جدید كه یك راهكار علمی برای وصول مطالبات و محدودكردن دامنه مطالبات معوق است، اتخاذ شود. درصورتی كه وصول مطالبات معوق روی یك روال منطقی صورت نگیرد، هم بانك به مطالبات خود نمیرسد و هم واحد تولیدی لطمه میبیند.