پیمان سنایی، عضوهیئت مدیره شرکت تاتا نوشت: در این میان با ورود به انقلاب صنعتی چهارم و اقتصاد دیجیتال سرعت تغییر و تحولات شتاب بیشتری به خود گرفته است و حوزههای مالی و اقتصاد را تحت تأثیر خود قرار داده است و پدیدههای جدیدی چون اکوسیستم دیجیتالی توانایی و تأثیر خود را بر سایر عرصهها به رخ میکشد. فناوریهای دیجیتالی نوید تحول در صنعت مالی را به سه شیوه بنیادی میدهد،
اول، گسترش دسترسی و اخذ خدمات مالی توسط راهحلهای مالی دیجیتالی به مشتریان.
دوم، فناوریهای دیجیتالی باعث کاهش هزینههای ارائه خدمات مالی به میزان ۸۰% تا ۹۰% شده و لذا ارائه خدمات به قشر وسیعی از مصرفکنندگان ضعیف، سودآور خواهد بود.
سوم، فناوریهای دیجیتالی مدلهای جدید کسب و کار را فعال میکند، گسترش و تنوع خدمات به مشتریان و ایجاد جریانهای درآمدی جدید برای ارائهکنندگان خدمات مالی از پیامدهای ظهور مدلهای کسب و کار دیجیتالی است.
با بروز این تحول به شیوههای مذکور، اکوسیستم مالی سنتی به اکوسیستم جدیدی که آن را اکوسیستم مالی دیجیتال مینامیم، تغییر شکل میدهد.
اکوسیستم مالی مجموعهای بازیگران مانند ارائهدهندگان خدمات مالی (Banks and payment service providers) و رقبای نوظهور(Fintech players)، خردهفروشان، کسب و کارها، مصرفکنندگان، سازمانهای دولتی مانند بانک مرکزی و ارتباطات بین آنها در قالب رقابت و یا همکاری در ارائه محصولات و خدمات مالی را شامل میشود.
اکوسیستم مالی سنتی با ظهور بازیگران جدید مانند اپراتورهای تلفن همراه، شرکتهای فین تک و فناوریهای دیجیتالی و شبکه دیجیتالی پرداخت تغییر شکل داده و اکوسیستم جدیدی را به عنوان اکوسیستم مالی دیجیتالی پدید میآورد.
رمز بقا و برتری صنایع مالی و بازیگران این عرصه در اکوسیستم جدید، تغییر و تحول صنایع مالی همگام و همسو با اکوسیستم مالی دیجیتالی میباشد. در این میان پدیدههایی چون امور مالی دیجیتال، بانکداری دیجیتالی ظهور نموده است.
امور مالی دیجیتال (Digital Finance) به کلیه خدمات و محصولات مالی که بر روی زیرساختهای دیجیتالی مانند موبایل و اینترنت که بدون استفاده از پول نقد و شعب بانک به مشتریان ارائه میگردد، اطلاق میشود.
این محدوده شامل کلیه انواع خدمات مالی مانند پرداخت، سپردهگذاری، امور اعتباری، بیمه و سایر محصولات مالی برای کلیه انواع کاربران مانند مصرفکنندگان با هر سطح درآمدی، کسب و کارها با هر ابعادی (کوچک، متوسط و بزرگ) و هویتهای دولتی در هر سطحی و کلیه ارائهدهندگان خدمات مالی مانند بانکها، مؤسسات خدمات پرداخت، سایر مؤسسات مالی، اپراتورهای مخابراتی، شرکتهای فناوری مالی (Fintech)، خردهفروشان و سایر کسب و کارها میباشد.
فناوری دیجیتالی به عنوان عاملی مهم در شکلگیری و اثرگذاری در این اکوسیستم بوده از این رو ۱۰ عامل رقابتی تأثیرگذار در چند سال آینده برای این اکوسیستم عبارتاند از:
۱- فین تکها پیشران مدلهای جدید کسب و کار خواهند بود.
۲- اقتصاد اشتراکی در جای جای اکوسیستم مالی جدید ظهور خواهد کرد.
۳- بلاکچین همه چیز را تکان خواهد داد
۴- دیجیتال مسیر اصلی میباشد
۵- هوش مشتری مهمترین پیشبینی کننده رشد درآمد و سودآوری خواهد بود
۶- پیشرفت در روباتیک و هوش مصنوعی موجی از تولید داخل و محلی سازی را ایجاد مینماید.
۷- ابر عمومی عمدهترین زیرساخت خواهد بود.
۸- مؤسسات مالی با ریسکهای بالای امنیت سایبری مواجه خواهند شد.
۹- آسیا به عنوان مرکز نوآوریهای فناوری- محور ظهور خواهد کرد.
۱۰- رگولاتورها بیش از اندازه به فناوری تمایل پیدا خواهند کرد.
پلتفرم پرداخت دیجیتالی قلب این اکوسیستم بوده و مدل بانکداری و اکوسیستم بانکداری در حوزههایی مانند بانکداری خرد، بانکداری شرکتی، بانکداری اختصاصی و مدیریت سرمایه تغییر خواهد نمود. در این میان ۱۰ روند اصلی که اکوسیستم بانکداری تحت تأثیر قرار خواهد داد و باعث ظهور بانکداری دیجیتالی میشود عبارتاند از:
۱- مؤسسات فین تک به عنوان شرکا نه به عنوان رقبا با بانکها همکاری خواهند نمود.
۲- بانکها با بکار گیری Open API’s برای مدرنسازی داراییهای دیجیتالی و دیتا خود بهره خواهند برد
۳- بانکها با تغییر جهت مدل کسب و کاری خود بهصورت زیرساختی برای فین تکها خواهند بود.
۴- بانکها سرمایهگذاری گستردهای در حوزه امنیت سایبری برای کاهش تهدیدات سایبری خواهند کرد.
۵- بانکها برای ایجاد چابکی و انعطافپذیری، به طور فزایندهای خود را با خدمات ابر عمومی تطبیق میدهند.
۶- بانکها در حال آزمون خدمات واقعیت افزوده برای افزایش تجارب مشتریان هستند
۷- بانکها با همکاری یکدیگر در حال فهم و شناسایی موردهای کاربرد فناوری دفاتر کل توزیع شده هستند
۸- بانکها با هدف افزایش کارایی و بهرهوری خود از طریق سرمایهگذاری در اتوماسیون رباتیک فرایندها میباشند.
۹- بانکها با بهکارگیری ابزارهای احراز هویت بیومتریک به دنبال مبارزه با سرقت هویت و کلاهبرداری هستند.
در یادداشتهای بعدی به شکلدهی، تأثیر و ویژگیهای این اکوسیستمها میپردازیم.