تعداد بازدید: ۲۸۲
در آستانه راه‌اندازی بازار متشکل ارز، بهای عرضه دلار تثبیت شده است. رسانه رسمی اروپا از راه‌اندازی این بازار به عنوان تعبیر رویای پنج ساله ایران نام برده است
کد خبر: ۱۰۲۸۲۷
تاریخ انتشار: ۰۸ مرداد ۱۳۹۸ - ۱۶:۰۰
رویای ۵ ساله ارزی تعبیر می‌شود؟
به گزارش سرمدنیوز،یورونیوز به‌ عنوان رسانه رسمی اتحادیه اروپا با اشاره به راه‌اندازی بازار متشکل ارزی در ایران نوشت: در حالی که نرخ فروش دلار در سامانه رسمی نظارت ارز (سنا) به ۱۲ هزار و ۵۰ تومان کاهش یافت، معاملات روز دوشنبه بازار آزاد تهران شاهد نوسان اندک قیمت‌ها بود، به طوری که در پایان داد و ستدهای این روز، بهای عرضه دلار همانند روز یکشنبه، ۱۲ هزار و ۱۰۰ تومان بود.

در بازار جهانی نیز هر یورو در مقابل ۱.۱۱۲۵ دلار مبادله شد که نشان از تقویت دلار داشت. با این وجود در سامانه رسمی سنا هر یورو به ارزش ۱.۱۳۶۹ دلار و به نرخ ۱۳ هزار و ۷۰۰ تومان عرضه شد. این در حالی است که بر پایه دلار ۱۲ هزار و ۵۰ تومانی و نرخ برابری جهانی، هر یورو معادل ۱۳ هزار و ۴۰۵ تومان ارزش دارد.

موانع ۵ ساله افتتاح بورس ارز

این گزارش می‌افزاید: همزمان با برقراری آرامش نسبی در بازار ارز ایران، بانک مرکزی این کشور بار دیگر از راه‌اندازی زودهنگام بازار متشکل ارز خبر داده است. بنا بر اعلام نهاد ناظر بازار پول ایران، بازار متشکل ارز تا دو هفته دیگر و تا روز ۲۱ مردادماه آتی افتتاح خواهد شد.

مطالعات اولیه در مورد راه‌اندازی بورس ارز ایران اوایل دهه ۹۰ خورشیدی از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت بورس کالای ایران آغاز شد. طرح راه‌اندازی این بازار متشکل بر پایه تجربه‌های جهانی و نیز بازار آتی سکه طلا در سال ۱۳۹۳ نهایی شد اما به دو دلیل راه‌اندازی آن طی ۵ سال گذشته مدام به دست‌اندازهای پیاپی افتاده است. اختلاف نظر در مورد تعیین نهاد ناظر بر این بازار میان سازمان بورس و بانک مرکزی از یک سو و نگرانی از دمیدن بورس ارز بر تنور رشد قیمت‌ها از سوی دیگر موجب شد تا راه‌اندازی بازار متشکل ارز حداقل تا تثبیت حاکمیت بانک مرکزی بر آن به تعویق بیفتد.

بازار متشکل ارز چیست؟

بازار متشکل ارز در پی برقراری ساز و کار مبادله ارز مشابه آن چیزی است که در بورس‌های کالایی رایج است. بدین صورت که حجم بالایی از ارز بر پایه نرخ پایه پیشنهادی در سیستم معاملاتی برخط (آنلاین) بازار متشکل عرضه می‌شود. این نرخ پایه می‌تواند بر اساس دستورالعمل نهاد ناظر بازار به صورت نسبتی از نرخ‌های پایانی معاملات روزگذشته تعیین شود.

در مقابل، خریداران نیز میزان تقاضای مورد نیاز و قیمت مدنظر خود را در سیستم معاملاتی بازار ثبت می‌کنند. بدین ترتیب در پایان حراج‌های پیوسته یا ناپیوسته که از سوی نهاد ناظر بازار مدیریت می‌شود، در صورت تطبیق حجم و قیمت دو طرف، معامله انجام می‌شود. اما اگر قیمت پیشنهادی خریداران پایین‌تر از بهای مدنظر فروشنده باشد، یا فروشنده باید قیمت عرضه را کاهش دهد یا خریداران قیمت مدنظرشان را افزایش دهند و یا دو طرف از انجام معامله انصراف دهند.

همچنین در صورتی که حجم ارز متقاضی از حجم عرضه کمتر باشد ولی قیمت مدنظر او با نرخ مدنظر فروشنده همسان باشد، ابتدا به میزان مورد خواست متقاضی اول، معامله انجام می‌شود و سپس برای خرید ارز باقیمانده، سایر متقاضیان با یکدیگر رقابت قیمتی خواهند کرد.

مطابق اعلام بانک مرکزی، صرافی‌های مجاز، بانک‌ها و صرافی‌ بانک‌ها نهادهای فعال در این بازار خواهند بود. لذا متقاضیان خُرد و صرافی‌های کوچک، واسطه‌های بازار آزاد ارز جایی در معاملات کلان بازار متشکل ارز ندارند. همچنین تمام بازیگران این بازار باید حساب ارزی و ریالی به بانک مرکزی معرفی کنند و ضمانت‌های لازم را ارائه کنند تا پس از انجام هر معامله بلافاصله تسویه نقدی معاملات از طریق حساب‌های آنها انجام شود و در صورت نُکول هر یک از طرفین از معامله‌ای ضمانت‌های لازم برای ایفای تعهدات و اخذ جرائم در اختیار نهاد ناظر قرار داشته باشد.

در واقع نرخ معاملات ارز که بر پایه مبادلات عمده ارز تعیین می‌شود، به اصطلاح «کشف نرخ» گفته می‌شود. دولت و بانک مرکزی ایران امیدوارند که با راه‌اندازی این بازار تهران به مرکز کشف نرخ برابری دلار آمریکا و ریال ایران بدل شود و این نرخ از اولین دقایق شروع روز کاری اقتصاد ایران مشخص باشد.

در حال حاضر، این کشف نرخ در بازارهای منطقه از جمله دبی، سلیمانیه و استانبول صورت می‌گیرد و اعمال آن در بازار ایران تا حدود ۱۱ صبح به طول می‌انجامد. این گزارش می‌افزاید: اما نگرانی متولیان این بازار از تغییرات قیمت در آن و آستانه تحمل پایین آنها در قبال نمودار شدن تاثیر واقعی شوک‌های اقتصادی و سیاسی بر روند معاملات این بازار مسئله‌ای است که بدل شدن بازار متشکل ارز به یک بورس شفاف، رقابتی و کارآمد را تهدید خواهد کرد. آنگونه در پی شوک ارزی سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۷ دولت‌های وقت اولین انگشت اتهام را با تعطیلی یا محدودسازی معاملات به سمت بورس سکه طلا نشانه رفتند، بورسی که یکی از الگوهای طراحی بازار متشکل ارز بوده است.

البته متولیان این بازار امیدوارند با اعمال دامنه محدود نوسان روزانه نرخ در بازار متشکل، بتوانند از بروز شوک‌های قیمتی در آن جلوگیری کنند. ولی گذشته از اینکه نرخ‌گذاری مصنوعی در این بازار می‌تواند بازار آزاد ارز را پُررونق از گذشته نگاه دارد، کارآیی بالای بورس‌های ارز توانایی آنها در پوشش ریسک از طریق عرضه و معامله ابزارهای مدرن مالی همچون معاملات اوراق آتی و اختیار معامله است که فعلا جای آنها در بازار متشکل ارز ایران خالی خواهد بود.
منبع: ایبنا
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر: