به گزارش خبرنگار سرمد نیوز، همزمان با یکسان سازی نرخ سوخت در سال ۹۴ « کارت سوخت » به تدریج اهمیت خود را بین صاحبان آن از دست داد. تا جایی که برخی پس از اینکه آن را گم کردند حتی برای دریافت المثنی نیز اقدام نکردند.
اما فرمان حذف کارت سوخت نیز مانند بسیاری از فرمانهای دیگر، در نوسان تصمیمگیریهای دولتمردان، سال گذشته دوباره لغو شد و «کارت سوخت» از زیر گرد و غبار فراموشی سربرآورد و باارزش شد. اما همگان سرگردان از این که کارآیی این بار «کارت سوخت» چیست؟
نمایندگان مجلس، کارشناسان و مردم هر کدام توجیهی از این قصه خواندند که ماحصل آن « جلوگیری از قاچاق و ساماندهی به مصرف » بود... اما چگونه؟!...
اما با اتمام حجت دولت و وزارت نفت تا زمان تعیین شده یعنی ۲۰ مرداد ۹۸ جهت ملزم شدن مالکان خودروها برای کارت سوخت، حجت تمام نشد!! و دارندگان خودرویی که هنوز به دلایلی کارت سوخت ندارند میتوانند با کارتهای سوخت جایگاهداران اقدام به دریافت سوخت کنند.
سرمدنیوز بایدها و نبایدهای احیاء کارت سوخت و مشکلات و مزایای این طرح را بررسی میکند و در این بین نظر کارشناسان، مسئولان و مردم را نیز جویا میشود
برخی کارشناسان ارقام سرسامآوری درباره میزان مصرف سوخت، یارانه و قاچاق سوخت اعلام میکنند و زنگ خطر در اینباره را به صدا در آوردند و سناریوهای مختلفی را ارائه کردند که مهمترین آنها «بازگشت کارت سوخت» بود.
پروسهای که همه را از مصرفکننده و تولیدکننده و حتی دولت به زحمت و مشکل دچار ساخت .
هدف از اجرای این طرح چیست؟
وزیر نفت به عنوان متولی اصلی اجرای این طرح هدف را تنها انضباط دادن و جمعآوری اطلاعات مربوط به مصرف بنزین اعلام کرده است. گفتهای که از سوی بسیاری مسئولان مرتبط با این موضوع محل شک و تردید است .
از جمله ناصر رئیسیفر رئیس کانون جایگاهداران سوخت کشور که معتقد است بنزین از جایگاهها قاچاق نمیشده و نمیشود که با محدودیت از طریق کارت سوخت بتوان این مسئله را کنترل کرد و همچنین درباره میزان مصرف هم علاوه بر اینکه نمیشود کنترل و مدیریتی ایجاد کرد بلکه کارت سوخت فقط باعث رانت و دلالی در این زمینه میشود و باید با صرف هزینه گزاف دیگری مانع از توسعه ناهنجاری دیگری در جامعه تحت عنوان فروش سهمیه سوخت در شهرهای کوچک و دارندگان خودروهای فرسوده و ... شد.
به گفته وی، آقای زنگنه وزیر نفت حتی در برخی از گفتوگوهایی که با او داشته با این طرح مخالف است و به راستی هدف از اجرای این طرح از سوی درخواستکنندگان چیست؟
افزایش قیمت سوخت متناسب بامنطقه / پایان رویای قاچاقچیان
اما حسن ضیا کاشانی - مدیرعامل پیشین شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی معتقد است که با استفاده از کارت سوخت رویای شیرین قاچاقچیان سوخت پایان مییابد . وی میگوید : پس از به کارگیری کارت هوشمند سوخت، شاهد بودیم که روزانه ۲۵ میلیون لیتر میزان مصرف بنزین کاهش پیدا کرد و این در شرایطی بود که تمام خودروها بدون مشکل سوختگیری میشدند و این کاهش معنادار به مصرف بنزین حتی در وضعیتی رقم خورد که نرمافزار درست انجام نمیشد.
این کارشناس با بیان اینکه قرار بر این بود که کارت هوشمند سوخت، کارت خودرو شود، اظهار کرد: با توجه به اینکه هر خودرو پس از خروج کارخانه دارای یک کارت است، اگر کارت سوخت با کارت خودرو یکی میشد، میتوانستیم شاهد تاثیرات بسیاری در این حوزه باشیم، چراکه از این طریق سرقت خودرو صفر میشد و میتوانستیم میزان مصرف را نیز با جدیت بیشتری مدیریت کنیم.
این کارشناس حوزه بنزین در توضیح این مساله افزود: اگر شخصی در منطقه مرزی با کارت سوخت شخصی خود بیش از نیاز خود معقول خودرو سوختگیری کند، سرور مرکزی پالایش پخش این مساله را متوجه میشود و مانع از دپوی سوخت و قاچاق خواهد شد.
وی با بیان اینکه آن چیزی که میتواند با جدیت مقابل قاچاق سوخت بایستد، افزایش قیمت بنزین متناسب با سبد ارزش سوخت در منطقه است، همانطور که در گذشته به دلیل اینکه قیمت سوخت در دو طرف مرز یکی بود، شاهد این میزان قاچاق نبودیم و علت اینکه قاچاق معنا پیدا کرده است همین اختلاف قیمت بین دو مرز است.
سامانه نابسامان کارت سوخت «ناهنجار» مردم آزار!
ناصر رئیسیفر رئیس کانون جایگاهداران اختصاصی کشور در گفتوگو با خبرنگار سرمدنیوز در باره ضرورت احیاء کارت سوخت پس از گذشت چهار سال گفت: سامانه استفاده از کارت سوخت از سال ۸۵-۸۶ راهاندازی شد و بعنوان کلید استفاده از تلمبههای سوخت شناخته شد و بعد از مدتی یعنی حدود سال ۹۴ با تک نرخی شدن بنزین به تدریج ارزش خود را از بین داد که البته این امر با توجه به فرسوده شدن سامانه کارت سوخت از نظر سختافزاری و نرمافزاری شدت بیشتری پیدا کرد.
وی با بیان اینکه به طور کلی با ارائه بنزین به شکل سهمیهای و استفاده از کارت سوخت در این زمینه موافق نیست افزود: بنزین یک کالای مصرفی است و برخلاف نفت که کالایی سرمایهای محسوب میشود، همگان در مقدار استفاده از آن براساس نیاز خود مختار هستند و در حقیقت مدیریت مصرف در اختیار خود مشتری است و نباید هیچ محدودیتی اعمال شود.
رئیسیفر ضمن اشاره به اینکه الزام به استفاده از کارت سوخت در حالی که متولیان اصلی اجرا هنوز در چرخه باطل تهیه و ارائه آن به مصرفکنندگان سرگردان هستند به طور کل باطل است گفت : سامانه ناکارآمد کارت سوخت فقط مردم را دچار مشکل و سرگردانی ساخته است این در حالی است که بنا به گفته خود مسئولان ما در تولید بنزین خودکفا شدهایم . پس چرا باید اقدام به سهمیه بندی و اجبار در مدیریت مصرف سوخت برای مشتری کنیم؟
افزایش تنش، نگرانی، شلوغی جایگاهها رهآورد احیاء کارت سوخت
رئیس کانون جایگاهداران کشور تصریح کرد: محدودیت مصرف سوخت در هر جایگاه به مقدار ۳۰ لیتر برای هر مصرفکننده، در حالی که اجازه دارد در جایگاههای دیگر نیز باک خود را پر کند معلوم نیست با چه انگیزهای اجرایی میشود در حالی که حتی وزیرنفت نیز با اجرای طرح احیاء کارت سوخت مخالف است.
رئیس کانون جایگاهداران اختصاصی سوخت، ترافیک در جایگاهها، اغتشاش، تنش بین مردم با هم و با جایگاهداران و ... را تنها رهآورد طرح احیاء کارت سوخت اعلام و خاطرنشان کرد: اگر این طرح با پشتوانه کارشناسی شده و بررسی میدانی حتی فقط چند جایگاه انجام میشد، مشاهده میکردند که معطلی مردم برای لود شدن دستگاهها ، اختلال در سامانه مختل شده کارت سوخت در حالی که هنوز بسیاری کارت سوخت ندارند یا به آنها داده نشده است اجرای این طرح را با وجود سامانه ناکارآمد فعلی را مختل ساخته است. و این مهم درحالی که ما خودکفا شدیم از نظر سوخت و قادر به ارائه سوخت هستیم چرا مردم را دچار مشکل کنیم؟ درحال حاضر به راحتی میتوان مشاهده کرد که پس از محدود کردن مصرف به ۳۰ لیتر در یک جایگاه برای مالکان خودرو، صفهای طویلی در جایگاهها ایجاد شده تا بتوانند مقدار مورد نیاز خود را در جایگاههای مختلف ذخیره کنند. و این امر علاوه بر ازدحام در این مراکز به مشاجره بین مشتریان نیز شده است و به راستی فقط برای مردم محدودیت و مزاحمت ایجاد کرده است .
وی با اشاره به اینکه حتی وزیر نفت و بسیاری از مسئولان با اجرای این طرح مخالف هستند، اصرار برخی نمایندگان مجلس بر اجرای آن را عبث دانست و گفت: اصلاً هدف کسانی که این طرح را گذاشتند چی هست ؟ فکر نکردند که کاری که دارند میکنند فساد زیادی بین کسانی که نیاز به مصرف متفاوت دارند ایجاد میکند؟ فساد و ناهنجاری بین جامعه ایجاد میکند که جمع آن کردن هزینهای مضاعف را میطلبد؟
راهکار: واقعی شدن قیمت بنزین / جایگزینی کارت بانکی به جای کارت سوخت
برای کنترل مصرف راهکارهایی وجود دارد که اولین آن این است که قیمت را واقعی کنند و البته مطمئناً تفاوت قیمت آن کمتر از ۲ تا ۳ درصد به سبد هزینه خانوار اضافه شود که اگر در بخشهای زیرساختی هزینه شود بسیار از مشکلات دیگر هم حل خواهد شد .
مثلاً آن کسی که از روستا با خرید یک دستگاه خودرو پراید جهت مسافرکشی به شهر یا مرکز استان خود آمده است دیگر وقتی بفهمد که این مابه التفاوت هزینه بنزین صرف بهبود زیرساختهای روستای خود میشود دیگر با اشتیاق به روستای خود بازمیگردد و معضل مهاجرت هم حل میشود.
رئیسیفر در ادامه استفاده از کارت بانکی را یکی از راهکارهای ممانعت از دلالی در سوءاستفاده در مصرف به جای کارت سوخت اعلام و خاطرنشان کرد: از سال ۸۵ قرار بر این بود که این طرح اجرایی شود و من نیزیشنهاداتی را ارائه کردم که اگر توافق میشد، معضل خرید و فروش کارت سوخت نیز منتفی میشد و علاوه بر مدیریت بهینه مصرف از قاچاق به زعم برخی حتی در سطح کم هم ممانعت میشد و علاوه بر آن چالش بین مصرفکننده و جایگاهدار به حداقل میرسید و به دلیل نبود نقدینگی دست جایگاهدار، امنیت بیشتری در محل ایجاد میشد .