به گزارش سرمد نیوز، دغدغه حامیان محیط زیست برای نجات کره زمین و حمایت از محیط زیست باعث ایجاد کمپین‌ها و تشکل‌های سازمان یافته و یا خودجوشی شده است که هر کدام با تمرکز بر روی یکی از معضل‌هایی که باعث حرکت تدریجی کره زمین به سمت نابودی می‌شود اقدام به فرهنگ‌سازی و تلاش برای ارتقاء سطح دانش شهروندان می‌کنند تا بتوانند کره زمین را نجات دهند.
در این بین زباله‌های پلاستیکی به عنوان یکی از آلوده‌کننده‌ترین عوامل محیط زیست شناخته شده است که پس از ۳۰۰ و گاهی ۱۰۰۰سال تجزیه می‌شوند و در چرخه محیط زیست قرار می‌گیرند، این درحالی است که پلاستیک‌های بازیافت شده قابلیت تجزیه پس از ۲ سال را دارند.
نام‌گذاری یک روز (۲۱ تیرماه هر سال ) با عنوان روز بدون کیسه پلاستیک نیز در راستای فرهنگ‌سازی و توجه مردم به این معضل و حرکت به سمت کاهش و حذف کیسه‌های پلاستیکی صورت گرفته است.
کیسه‌های پلاستیکی پس از اختراع پلاستیک در سال ۱۸۵۶ میلادی توسط «الکساندر پارکس» به عنوان محصولی ارزان قیمت و راحت مورد استقبال مردم قرار گرفتند و پس از استفاده نیز همانند غولی بزرگ دردل زمین یا دریاها به عنوان مراکز دفن زباله جای گرفتند.
بر اساس گزارش‌های اعلام شده؛ در کلانشهر تهران روزانه ۷۵۰۰ تن زباله تولید می‌شود که ۳۵ درصد کل پسماندهای تهران به زباله‌های خشک تعلق دارد و از این مقدار در شبانه روز ۱۰۰۰ تن پسماندهای پلاستیکی در تهران تولید می‌شود.
استفاده از کیسه‌های پلاستیکی که زمانی یک فرهنگ و کلاس اجتماعی به شمار می‌آمد هم اکنون در بسیاری از فروشگاه‌ها و مرکز فروش برتر جهانی یک ضدفرهنگ به شمار می‌آید و فروش بهترین محصولات با ارائه کیسه‌های پارچه‌ای ودریافت هزینه بابت خرید این کیسه‌ها صورت می‌گیرد.
اما فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ایران هنوز در صدر استفاده از کیسه‌های پلاستیکی برای مشتریان قرار دارند. در حالی که اگر هر خانواده طی هفته فقط یک کیسه پلاستیکی کمتر استفاده کنند چیزی حدود ۸۱۶ میلیون کیسه پلاستیکی از چرخه تولید زباله‌های پلاستیکی حذف خواهند شد.
بنابه گزارش سرمدنیوز استفاده از کیسه‌های پلاستیکی علاوه بر عوارض بسیار جبران ناپذیری در چرخه محیط زیست باعث مرگ و میر بسیار جانورانی در زمین و دریاها می‌شوند و سالانه باعث جان باختن حدود یک میلیارد پرنده و پستاندار به دلیل خوردن این کیسه‌های پلاستیکی می‌شود.
در نظر گرفتن راهکارهای فرهنگی، اولین اقدامی که از سوی حامیان محیط زیست و البته از سوی دولت‌ها جهت مبارزه با این معضل صورت گرفته است. اما گستردگی این مشکل و نزدیک شدن آن به «فاجعه زیست محیطی» باعث شده است دولت‌ها اقدام به وضع قوانین بازدارنده در این زمینه شوند.
خوشبختانه هم‌اکنون جایگزین‌های ساده و سازگار با محیط زیست فراوانی برای جبران این خسارات پیش روی ما قرار دارند.
تولید کیسه‌های ساخته شده از مواد گیاهی و قابل تجزیه، فروش کیسه‌های پارچه‌ای مراکز خرید، تشویق مشتریان برای همراه آوردن کیسه‌های خرید با خود به مراکز فروش و ... از جمله راهکارهای تشویقی و مسالمت جویانه‌ای است که در راستای رهایی کره زمین از غول کیسه‌های پلاستیکی صورت گرفته است.
اعمال قوانین بازدارنده استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در جهان: فاجعه بودن آمار زیان و تلفات زیست محیطی و جانداران در جهان باعث شده است که گام‌های موثری در جهت مقابله با تولید و مصرف استفاده از پلاستیک برداشته شود.
آفریقا، آسیا و اروپا در مسیر قاره سبز بدون کیسه پلاستیک
وضع قوانین جدی برای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در کشورهایی مانند؛ آفریقای جنوبی، اوگاندا، کنیا، اتیوپی،غنا، لسوتو و تانزانیا و حتی ممنوعیت کامل استفاده در کشورهای روآندا، سومالی گام‌های بلند قاره آفریقا در این راستا بوده است.
بنگلادش نیز در سال ۲۰۰۲پس از تشدید خسارت سیل ویرانگر به دلیل مسدودساختن راه فاضلاب توسط کیسه‌های فاضلاب استفاده از کیسه‌های پلاستیکی را ممنوع کرد.
کشورهای بوتان، چین، هند، هنگ کنگ، مالزی،تایوان و ... از جمله کشورهای آسیایی به شمار می‌آیند که با وضع تعرفه‌های مالیاتی سنگین برای تولید پلاستیک و ممنوع ساختن فروش کیسه‌های نایلونی در این مسیر در قاره آسیا به سمت زمینی بدون کیسه پلاستیک گام برداشته‌اند.
همچنین در انگلیس، روستای «مادبوری» در جنوب ناحیه «دوون» به عنوان نخستین شهر اروپایی عاری از کیسه‌های پلاستیک شناخته شد و در این روستا به جای کیسه‌های پلاستیکی، کیسه‌های چند بار مصرف و تجزیه‌پذیر به فروش رسید.
ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در اتحادیه اروپا: در اجلاس سال ۲۰۱۱ میلادی اتحادیه اروپا بیش از ۷۰ درصد اعضا در زمینه منع استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در سراسر اروپا به توافق رسیدند.
گروه‌های حافظ محیط زیست نیز این کمیسیون را ملزم کردند در پاسخ به مباحثات انجام گرفته، ممنوعیت سراسری استفاده از کیسه‌های پلاستیکی را در اروپا وضع کنند. اگرچه تاکنون این اتفاق نیفتاده اما برخی از کشورها به آن عمل کرده‌اند.
فرانسه، ایتالیا،ایرلند، بلژیک، ایالات متحده آمریکا، مکزیک، سوئیس، آلمان و هلند از جمله کشورهای قاره اروپا و امریکا هستند که با اعمال قوانینی سخت گیرانه توانستند پیروزی کاهش تولید پلاستیک و یا اعمال قوانین محدود کننده و بازدارند میزان تولید،مصرف را بسیار کاهش دهند.
تابستان امسال وزیر محیط زیست آلمان اعلام کرد در صدد است که نه تنها فروش کیسه‌های پلاستیکی در پای صندوق‌ها بلکه استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در قسمت میوه و تره‌بار یا ورقه‌های پلاستیکی مخصوص بسته‌بندی خیار و میوه‌ها را نیز کاهش دهد.
دو هفته زندان برای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی
تانزانیا نیز از دیگر کشورهایی است که استفاده از کیسه‌های پلاستیک را ممنوع کرده است. از اوایل ژوئیه واردات، صادرات، تولید، فروش و مصرف این کیسه‌ها در این کشور ممنوع اعلام شده است. به صورتی که یک میلیارد شیلینگ تانزانیا (۳۹۰هزار یورو) جریمه برای تولیدکنندگان کیسه‌های پلاستیکی یا دو سال زندان و همچنین ۳۰هزار شیلینگ تانزانیا (۱۲یورو) جریمه برای مصرف کننده یک کیسه پلاستیکی یا دو هفته زندان در نظر گرفته است.
ممنوعیت استفاده از کیسه پلاستیکی درپاکستان
پاکستان باتوجه به اینکه روزانه چندین تن زباله بیمارستانی در پیشاور ششمین شهر پاکستان رها می‌شود و از آنجایی که این زباله‌ها برای ساکین شهر ایجاد مشکل کرده است و از سوی دیگر جمع‌آوری آنها کاری سخت است که گاهی باعث بسته شدن معابر و فاضلاب‌ها می‌شود اقدام به منع استفاده از پلاستیک کرده است. این کشور نیز اخیرا با ارائه دستور، ارائه و استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در فروشگاه‌های بزرگ و داروخانه‌های این شهر را ممنوع اعلام کرد.
به گزارش برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد، در سراسر جهان ۶۱ کشور تولید و واردات کیسه‌های پلاستیکی و ۸۳ کشور توزیع مجانی آنها را ممنوع اعلام کرده‌اند.
جایگاه ایران در استفاده از کیسه‌های پلاستیکی
سرانه مصرف مواد پلاستیکی در ایران رو به رشد است، این ادعا بر اساس گزارش‌های اعلامی گفته می‌شود. میزان تولید پلاستیک در دو سال گذشته در داخل کشور برابر با 248 هزار تن در سال و میزان مصرف مواد پلاستیکی اعم از تولیدات داخلی و وارداتی بالغ بر 2.1 میلیون تن در سال برآورد شده است. این رقم تا جایی پیش رفته است که امروز این صنعت به رشد قابل ملاحظه‌ای دست یافته تا جاییکه ایران را در رتبه پنجم استفاده از پلاستیک در دنیا قرار داده است.
رئیس اتحادیه بازیافت در گفت‌وگو با سرمدنیوز خبر داد:حل مشکل پسماند و کیسه های پلاستیکی بدون مشارکت شهروندان در منافع کلان ممکن نیست
سید توحید صدرنژاد، رئیس اتحادیه بازیافت در گفت‌وگو با خبرنگار سرمدنیوز اکثر اقدامات مبارزه با معضل افزایش مصرف پلاستیک و کیسه‌های پلاستیکی را نمایشی ذکر و خاطرنشان کرد: بهترین گزینه برای اثربخشی طرح‌های جایگزین استفاده از کیسه‌های پلاستیکی، اعم از کیسه‌های پارچه‌ای و ... این است که اطمینان یابیم تا این محصولات به درستی در چرخه بازیافت قرار می‌گیرند.
به گفته وی اقدامات پژوهشی و بررسی‌های میدانی در هر کشوری باتوجه به شرایط اقلیمی ،فرهنگی،اقتصادی و ... می‌تواند به نتیجه مطلوبی منتهی شود.
او بهترین گزینه برای موفقیت نظام پسماند در هر بخشی از جمله کیسه‌های پلاستیکی را مشارکت شهروندان می‌داند و می‌گوید: تا زمانی که شهرندان چه از نظر فرهنگی و چه از نظر اقتصادی خود را در پروسه بازیافت سهیم نداند تغییری در روند بهبود بازیافت و کاهش مصرف محصولات پلاستیکی ایجاد نمی‌شود.
وی ضمن اشاره به ایجاد طرح خودجوش جمع‌آوری درب‌های بطری‌های پلاستیکی برای خرید ولیچیر و تمایل روزافزون مردم در این طرح گفت: متاسفانه بسیاری از مراکز بازیافت زباله در سطح شهر هم اکنون به جای اینکه منافع زیست محیطی را در نظر بگیرند با لحاظ کردن منافع شخصی که دولت ذینفع اصلی در آن است گامی جدی در این مسیر برنداشته‌اند.
صدرنژاد در ادامه از فعالیت چند استارت آپ در حوزه بازیافت و راه‌اندازی سامانه‌ای جهت ارتباط مستقیم با مردم خبر داد تا روند جمع‌آوری زباله‌های پلاستیکی و .... را تسهیل سازد و در این راستا با پرداخت وجه به ارائه‌کنندگان این زباله‌ها آنها را به شکل واقعی در این فرآیند مشارکت دهند.
وی ابراز امیدواری کرد مشارکت بخش خصوصی درسهیم کردن شهروندان در مقوله بازیافت بتوان در مسیری گام برداریم که شفافیت عملکرد و در نهایت محیط زیست پاک از پلاستیک داشته باشیم.
راهکارهای جایگزین استفاده کیسه‌های پلاستیکی
اعمال سیاست‌های تشویقی و تنبیهی درمراحل تولید، مصرف و تبدیل زباله از سوی کشورهای مختلف انجام شده است که می‌تواند الگوی بسیاری از کشورهای جهان فاصله گرفتن از مصرف کیسه‌های پلاستیکی قرار گیرد.
اهداء سکه طلا در ازاء تحویل زباله‌های پلاستیکی دراندونزی یکی از راهکارهایی است که در این کشور به خوبی از آن استقبال شده است و به راستی معنای تبدیل طلای کثیف به سکه طلای حقیقی و صرفه جویی در مصرف نفت به عنوان مواد اولیه ساخت پلاستیک محقق ساخته است.
اما راه حل‌هایی که هر فرد می‌تواند فارغ از قوانین حاکمیتی کشورش در راستای نیل به جهانی سبز و سالم و کاهش صدمات زیست محیطی و جانوری انجام دهد با توجه به شرایط اقلیمی و اقتصادی و فرهنگی هر منطقه‌ای متفاوت می‌باشد و امید است همه جهان به ویژه ایران با پیشینه قوی فرهنگی با انتخاب بهترین گزینه و ابزارها شاهد کاهش هر چه بیشتر کیسه‌های پلاستیکی و درمجموع کاهش تولید و مصرف این محصولات باشد.
استفاده از کیسه‌های تجدید پذیر راهی در جهت کمک به محیط زیست
سرمدنیوز، شرکت فروشگاه زنجیره‌ای افق کوروش به عنوان بزرگ‌ترین فروشگاه زنجیره‌ای با بیش از یک هزار و ۷۰۰ شعبه در راستای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی و با هدف حفظ و حراست از محیط زیست، بیش از سه سال است اقدام به جایگزینی کیسه‌های زیست تخریب‌پذیر با هدف کاهش اثرات مخرب زیست محیطی نموده است.
هم اکنون در شعب فروشگاه زنجیره‌ای افق کوروش در سراسر کشور کیسه‌های تجزیه‌پذیر که قابلیت بازگشت سریع به محیط زیست را دارند، به منظور بهبود کیفیت محیط زیست توزیع می‌گردد.
