تعداد بازدید: ۵۲۴
تأکید دوباره ناسا بر آغاز سه دهه خشکسالی در خاورمیانه و برخی نقاط جهان
کد خبر: ۳۹۲۹۶
تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۳۹۴ - ۱۶:۴۶
به گزارش سرمد، همچنین ناسا و مرکز هوا و فضای آلمان با ارزیابی آب جاری مصرفی بین سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ میلادی نشان داده‌اند، رودخانه‌های دجله و فرات ـ که بخش هایی از ترکیه، سوریه، عراق و غرب ایران را مشروب می‌کنند ـ پس از هند، بیش از هر جای دیگر در حال از دست دادن آب هستند.

هرچند نتایج این تحقیقات دو سال پیش اعلام شده بود، برخی مسئولان آنچنان بر طبل خلاف واقع بودن آن کوفتند که جدی گرفته نشد تا جایی که با بروز آثار و علائم آن غافلگیر شدیم.

نیمه‌های اردیبهشت سال ۹۲، زمانی که گزارشی توسط ناسا منتشر شد که حکایت از تغییراتی در کره خاکی داشت و از برهم خوردن اقلیم در برخی مناطق زمین، از جمله خاورمیانه خبر می‌داد، گذشت چند سال پر بارش در کشورمان، موجب شد که برخی مسئولان کشورمان با اطمینانی خاص، واکنش عجیبی به این گزارش نشان دهند.

در میان 45 کشوری که در خطرند، ایران رتبه چهارم است!

از جمله این افراد، محمد تقی زمانیان، معاون وقت توسعه و پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور بود که با غیرعلمی خواندن پیش‌بینی جدید ناسا، مبنی بر وقوع خشکی سی ساله در ایران گفت: «نظام طبیعت به صورت مداوم خود را کنترل می‌کند و اگر قرار بود اقلیم کره زمین با کارهای انسان تغییر کند، زندگی بشر سالها پیش تمام می‌شد».

این در حالی بود که بر اساس گزارش منتشره در ناسا، به دلیل شرایط لایه اوزن و همچنین انحراف زمین به میزان یک‌میلیونم‌درصد از مسیر چرخشی خود به دور خورشید، پیش بینی شده بود که ۴۵ کشور جهان دچار خشکسالی شدید شده و در صورت عدم ذخیره منابع آبی دچار بحران در تولید کشاورزی و همچنین دامداری خود می‌شوند.

آن گونه که در این گزارش آمده بود، پیش بینی شده که این دوره خشکسالی سه دهه به طول بینجامد و اثرات نامطلوبی بر ۴۵ کشور فهرست شده بگذارد، به گونه ای که حتی می‌توان گفت در کدام کشورها شدیدتر اثر خواهد گذاشت و در کدامشان تأثیر کمتری بروز خواهد داد.

با این ملاحظه، قرار گرفتن کشورمان در ردیف چهارم این فهرست حکم نگرانی بسیار بزرگی داشت که ایجاب می‌کرد ارزیابی های ویژه ای برای صحت سنجی این ادعای سازمان فضایی آمریکا در دستور کار قرار گیرد اما این گونه نشد تا روند کاهش بارندگی ها و افزایش دما خیلی زود خودش را نشان داده و کاری کند که تابستان گذشته، خطر بی آبی جزئی جدایی ناپذیر از زندگی بسیاری از ایرانیان شود.

بدین ترتیب مشخص شد که پیش بینی ناسا، ریشه در ارزیابی های اصولی و استنتاجات صحیح داشته چراکه نشانه های تحقق آن در کشورهایی مانند ایران آشکار شده بود. شاید با تکیه بر همین واقعیت است که مدیران مجله مشهور ساینس مجاب شده‌اند به سراغ گزارش ناسا رفته و همزمان با بازخوانی آن، گزارش های مرتبط دیگری را هم در این خصوص بررسی کنند.

دستمایه این رویکرد، گزارشی شده که در مقدمه از ارتباط تغییرات آب و هوایی در گذشته های دور با افول برخی تمدن های بزرگ بشری سخن گفته شده تا تأکید شود به رغم پیشرفت‌های فراوان صورت گرفته، تمدن های امروزی هم در مقابل تغییرات آب و هوایی به شدت آسیب پذیر هستند.  

در ادامه به چهارمین گزارش مجمع بین‌المللی تغییرات اقلیمی (IPCC) اشاره شده که نشان می‌دهد دلیل افزایش دمای کره زمین در ۲۵۰ سال گذشته به احتمال بیش از ۹۰ درصد، فعالیت‌های بشر بوده تا ثابت شود خشکسالی را نمی‌توان صرفا ناشی از رخدادهای طبیعی دانست.

این در حالی است که برخی دانشمندان بر این باورند، تنها پدیده گرم شدن زمین برای بر هم زدن تمامی تعادل زمین کافی است، زیرا در نتیجه گرم شدن زمین، از میزان بازندگی ها، به ویژه بارش برف کاسته می‌شود که این موضوع به کاهش آب های زیرزمینی و خشکسالی منجر می‌شود. به همین دلیل است که چند سالی است دمای زمین با نصب تجهیزاتی در سراسر جهان مورد پایش قرار می‌گیرد.

نتیجه این پایش ها هم البته دردناک است، چون برخی از دانشمندان معتقدند که دهه‌های پایانی قرن بیستم، گرم‌ترین سال‌های ۴۰۰ سال اخیر بوده‌ و بر این اساس جای تعجب ندارد که ببینیم دوران خشکسالی فرا رسیده و زندگی بسیاری از ساکنان زمین را تهدید می‌کند.

در ادامه این گزارش، تأکید شده که شدت و وخامت خشکسالی‌ در اقصی نقاط دنیا، خود نشانگر نقش گرمایش زمین و پیامدهای آن بوده و برای مثال آمده:

خشکسالی شرق آفریقا در سال ۲۰۱۱، وخیم ترین خشکسالی در ۶۰ سال گذشته در آن منطقه بود و کمبود غذا در سومالی، اتیوپی،کنیا و جیبوتی و تلفاتی حدود صد هزار نفر به همراه داشت.

خشکسالی چین در سال۲۰۱۱ -۲۰۱۰، بدترین خشکسالی از ۱۹۶۱ بود که ضربه بزرگی به کشاورزی چین وارد کرد.

خشکسالی روسیه (شمال شرقی روسیه) در سال ۲۰۱۰، موجب کاهش ۲۵ تا ۳۰ درصدی تولیدات کشاورزی روسیه و افزایش قیمت غلات در بازارهای جهانی شد.

خشکسالی در شرق و جنوب شرق آسیا در سال ۲۰۱۰، این خشکسالی همراه با موج گرما بود که دمای هوا را ۲۰ درجه سانتیگراد از حد معمول بالاتر برد و حدود ۵۰ میلیون را نفربا کمبود آب آشامیدنی و مواد غذایی روبرو کرد.

اما آنچه این گزارش را برای ما ایرانیان دارای اهمیت ویژه می‌کند، قرار گرفتن کشورمان در رتبه چهارم کشورهای در معرض خطر خشکسالی‌ است که بر اساس گزارش ناسا، بعید نیست بین سی تا چهل سال آینده، بخش‌های وسیعی از ایران به بیابان مطلق تبدیل شوند.

تأثیرات گرمایش زمین و عواقب آن همچون خشکسالی به حدی جدی است که هشدارها برای مهار گازهای گلخانه‌ای و جلوگیری از پیامدهای ناگوار مثل سیل جاری شده است. دانشمندان ناسا با مطالعه چندین مدل اقلیمی، در فوریه ۲۰۱۵ مقاله‌ای در مجله ساینس به چاپ رساندند و هشدار دادند که مناطق جنوب غربی و مرکزی ایالات متحده امریکا در آستانه خشکسالی‌ای شبیه دهه ۱۹۳۰ هستند.

بن کوک دانشمند آب و هوا در مؤسسه گودارد ناسا و نویسنده ارشد این مطالعه گفته که اگر افزایش گازهای گلخانه‌ای تا اواسط قرن ۲۱ متوقف نشود، مناطق جنوب غربی و مرکزی ایالات متحده امریکا به احتمال ۸۰ درصد در طول سه دهه، بین سالهای ۲۰۵۰ تا ۲۰۹۹ میلادی، خشکسالی بسیار شدیدی را تجربه خواهند کرد.

مجمع بین‌المللی تغییرات اقلیمی پیش بینی می‌کند که خاورمیانه و شمال آفریقا گرمتر و خشک‌تر از آنچه تا به حال بوده‌اند خواهند شد. این مؤسسه تخمین می‌زند، حدود ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون تن از ساکنان این مناطق تا سال ۲۰۵۰ میلادی در معرض تنش شدید آبی قرار خواهند گرفت.

اکنون کافی است تأثیرات شدید این خشکسالی بر موضوعاتی همچون امنیت را مدنظر قرار داده و به قرار گرفتن کشورمان میان کشورهایی که آنها هم در معرض بروز خشکسالی وسیع هستند، اشاره کنیم تا دریابیم چه میزان در مقابله با بحران تأخیر داشته‌ایم و چقدر واکنشمان متناسب با خطری بوده که تهدیدمان می‌کند؛ با این حساب بعید است که بتوانیم به عملکردمان نمره قبولی بدهیم بلکه احتمالا بر نگرانی هایمان افزوده خواهد شد و این سؤال برایمان پیش خواهد آمد که پس چرا مسئولان به آب و آتش نمی‌زنند و نگران آینده احتمالی پیش رویمان نیستند؟!
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر: