این روز در کشورهای دارای تقویم میلادی خرید قبل از سال نو است اما در جامعه ایرانی نیمه پاییز هیچگاه مناسبتی نبوده است.
سوم و چهارم آذرماه در ایران به تبعیت از برخی کشورها حراج بلک فرایدی برگزار شد. این اقدام در ایران چند سال پیش از برخی فروشگاههای اینترنتی آغاز شد که به دلیل ذات فناورانه و جوان بودن و البته روابط سرمایه گذارانشان علاقه و قرابت بیشتری با جهانی شدن داشتند.
با وجود نظرات مخالف و موافق درباره این رویداد در ایران، هر سال شاهد توسعه آن هستیم. حتی بزرگترین رقیب فروشگاه ابداع کننده این رویداد و مخالف سرسخت آن، امسال همراه شده بود. زیرا تجربه نشان داده در این روز به خصوص فروشگاهها به اندازه چند ماه فروش دارند و در عامل تجارت این فرصت قابل چشم پوشی نیست. از بین کاربران نیز هر کس موفق به خرید شود از این اتفاق راضی است و خود را خوش شانس میداند.
امسال بلک فرایدی نسخه ایرانی با تبلیغات مجازی و محیطی فراوان از مدتها قبل آغاز شد.
مهمترین و محسوسترین نمود حراج امسال، مناسب نبودن زیرساختهای فنی فروشگاههای اینترنتی اجرا کننده به ویژه داعیه دار این رویداد بود.
به نظر میرسد علیرغم تبلیغات فراوان، اجرا کننده نیز این میزان استقبال را پیش بینی نکرده بوده است. به طوری که پیغامی که درباره علت از دسترس خارج شدن سایت در کانال این فروشگاه قرار داده میشد در ثانیه اول 5 هزار بار دیده میشد.
البته فروشگاهها در این شرایط نیز محصولات خود را فروختند اما کاربران به طور واضح و بیشتر دچار سختی و اذیت شدند که اگر تنها هدف این رویداد را فروش محصول در نظر بگیریم میزان ناراحتی و دردسر کاربران تاثیری در نتیجه رویداد ندارد. اما نتیجه رویداد هر چه باشد به این واقعیت که روز استثنایی فروش برای فروشگاهها در شرایط بد برای کاربران تمام شد شبههای ایجاد نمیکند.
درباره این رویداد در ایران و بسیاری از حراجهای اینترنتی، همواره شائبهای مطرح بوده است. اینکه قیمت برخی اجناس که قیمت دقیقی ندارند بیشتر از واقعیت ابراز میشود و سپس تخفیف میخورد. این نوشته از آنجا که دلیلی برای رد یا تأیید این شائبه ندارد درباره آن سکوت میکند اما واقعیت دیگری در این رویداد نهفته است.
در این رویداد در قالب عنوان حراج بلک فرایدی (با نام ایرانی) انواع کالا به مردم فروخته میشود که میتوان برای برخی آنها از عبارت «فاقد ارزش ابراز شده» استفاده کرد. این کالاها صرفاً در هیجان این روز خاص توسط مردم خریداری میشوند و این موضوع را افرادی متوجه خواهند شد که قیمت قبلی کالاها دستتان باشد.
صرف نظر از اشتیاق فراوان برای فروش رؤیایی در یک روز خاص در شرایطی که زیرساختهای آن آماده نیست، مسئله بزرگتر عدم همخوانی روز بلک فرایدی میلادی و فارسی هنوز باقی است. این روز در کشورهای دارای تقویم میلادی قبل از سال نو است که نیاز واقعی و البته گاهی کاذب به خرید است. اما قطعاً این نیاز واقعیتر از دیگر ایام سال است. اما در رفتار جامعه ایرانی نیمه پاییز هیچگاه هیچ مناسبتی مشخصی نبوده و نیست و عملاً خرید بلک فرایدی ایرانی با تفکر «میخریم و بعداً استفاده میکنیم» انجام میشود؛ به نظر میرسد این حجم از هیجان و عجله برای نیازی که اصلاً وجود ندارد منطقی نیست.